ගෝඨාභය මහා රජතුමා
බු.ව.792 රජ පැමිණි මෙකවරණ අභය හෙවත් මේඝවර්ණ අභය ගෝඨාභයගේ තවත් නාමයකි ඔහු දෙවන සිරිනාග රජුගේ පුත්‍රයා බව තිඹිරි වැව සෙල්ලිපිය ඇතුළු සෙල්ලිපිවල සදහන් කරුණු දක්වන ඉතිහාසඥයෝ විශ්වාස කරති සිරිසඟබෝ රජු සටන් නොමැතිව සිය කැමැත්තෙන්ම සිහසුන හැර ගිය බැවින් සිහසුන ගෝඨාභයට හිමි විය
රෝහණ දේශයේ දෙමට මල් විහාරය හා මණ්ඩාගල සෙල්ලිපි විමසන ඇතැම් විචාරකයින් සදහන් කරන්නේ ගෝඨාභය විජයිදු රජුගේ සොහොයුරෙකු බවත් ඔහුට රජකමට නීත්‍යානුකූල උරුමයක් වූ බවත්ය 13 වසරක් රජකම් කළ ගෝඨාභය වැසියන්ගේත් මහා සංඝයාගේත් සිත් දිනා ගැනීමට හා ජාතික මොහෙවර ගණනාවක් ඉටු කර තිබේ ශ්‍රී මහා බෝධිය වටා ආගමික අංග සතක් කරවීම ලෝවා මහාපායේ බිදවැටුණු ගල් කණු සකස් කිරීම මිහින්තලේ වටදාගෙය,දිවයින පුරා අබලන් වූ වෙහෙර විහාර ප්‍රතිසංස්කරණය මේඝවර්ණාභය නමින් නව විහාර කර්මාන්තයක් කිරීම ඒ අතර වේ
සෙල්ලිපි වලින් අනාවරණය වන පරිදි ඔහුගේ ශාසනික සේවය මෙන්ම පාලන කටයුතුද එයින් පැහැදිලි වේ දෙමටමල් වෙහෙර ලිපියේ ගොටක අබ රජ යනුවෙන් ගෝඨාභය රජු පිළිබඳව සදහන් වන අතර රෝහණ දේශය ඔහුගේ පාලනය පිළිගෙන තිබූ බැව් සනාථ වේ එහෙත් රජුගේ ඇමති මණ්ඩලයේ සිටි ඇමතිවරු පිරිස රජු කෙරෙහි අප්‍රසාදයෙන් පසුවූ බවත් ඔවුන් රජුට විරුද්ධව කුමන්ත්‍රණ සැලසුම් කරමින් සිටි බවත් පෙනී ගොස් ඇත ගෝඨාභය රජ සමයේ දක්නට ලැබෙන විශේෂ සිදුවීමක් වන්නේ වෛතුල්‍යවාදීන්ගේ මූලස්ථානය වූයේ අභයගිරි විහාරයයි නිකාය සංග්‍රහයේ එන ආකාරයට අභයගිරි විහාරයේ ධර්ම රුචි නිකායින්ගන් බිදීගිය කොටසක් වූ සාගලිකයෝ දකුණු දිග වෙහෙරෙහි වූහ ධර්ම රුචිකයන් අතර නොසන්සුන්තා ඇති වූ අතර වෛතුල්‍යවාදී මත දැඩිව උත්සන්න වී ඇත රජු මේ වෛතුල්‍යවාදී භික්ෂූන් හැට දෙනෙකුගේ ශරීරයේ හං වඩු ගසා රටින් පිටමං කරනු ලැබූහ මොව්හු සොළී රටට ගොස් කාවේරියේ ආරාමයක වැඩවාසය කර ඇත මෙයින් එක් භික්ෂු නමකගේ ගෝලෙයකු වූ සංඝමිත්තා නම් වූ බුද්ධිමත් භික්ෂු නමක් විය අනුරාධපුරයේ මහා විහාරවාසී භික්ෂූන්ගේ අනුදැනුම මත තම ආචාර්යවරයාට හිංසා කරන ලද බව දැන ගත් හෙතෙම එම ක්‍රියාවට කෙසේ හෝ දඩුවම් කළ යුතු යැයි සිතා ගත්තේය
එපරිදි අනුරාධපුරයට පැමිණ ගෝඨාභය රජු තමා කෙරෙහි පහදවා ගත් මේ භික්ෂුම ඔහුගේ පුතණුවන් දෙදෙනාට ධර්ම ශ්‍රාස්ත්‍ර ප්‍රගුණ කරවා දීම සදහා තමා වෙත භාර ගත්හ අනතුරුව ළාබාල කුමරුවන් දෙදෙනා තම මතයට අවනත කරවා ගැනීමට මේ තෙමේ සියුම් උපායක් යෙදවීය වැඩිමහල් කුමරු එනම් ජෙට්ඨතිස්ස මොහුට අවනත කර ගත නොහැකි වූවද බාල කුමරු එනම් මහාසේන ඔහුට අවනත විය මෙම සිද්ධිය මෙරට භික්ෂු ශාසනය කෙරෙහි අවාසනාවන්ත ලෙස බලපෑම් ඇති කළේය